نگرشی نو به تئوری موسیقی ایرانی
نویسنده: داریوش طلائی
<نگرشی نو به تئوری موسیقی ایرانی> کتابی است که در سال ١٣٧٢ به دو زبان فارسی و انگلیسی به چاپ رسیده است. هدف از نوشتن این کتاب ارائه ی سرفصلهایی از دیدگاه های مؤلف به منظور دستیابی به تئوری جامع موسیقی ایرانی است. در این دیدگاه جدید ـ با نگاهی عملگرایانه و واقعگرایانه به مقولهی تئوری در موسیقی ایرانی ـ عناصر بنیادین یک تئوری جدید پایهگذاری می شود که از ساختار درونی و ذاتی موسیقی ایرانی اخذ شده است.
تا پیش از چاپ کتاب مذکور، گفتمان غالب در موسیقی ایرانی نظریات علینقی وزیری و روحالله خالقی بود که مبتنی بودند بر انطباق تئوری موسیقی مغرب زمین با موسیقی ایرانی. اما، بنا بر آنچه در مقدمهی این کتاب آمده است، <همان گونه که دستور هر زبانی از درون همان زبان کشف و تدوین میشود، تئوری موسیقی هر ملتی نیز فقط با شناخت و تحلیل درون مایهها و ویژگی های موسیقی همان ملت به دست میآید و قواعد و اصول موسیقی ملل مختلف لزوماً قابل تعمیم نیستند.>
کتاب نگرشی نو ابتدا به موضوعاتی چون تعریف ردیف، ارائهی چشماندازی از پیشینه و انگیزه های شکل گیری ردیف، تعریف مقولهی <مُد> و سیستم مدال و شرح تفاوت آن با ردیف، ویژگیهای ملودی در موسیقی ایرانی و ساختار منعطف آن میپردازد و سپس موضوع اصلی را - یعنی معرفی سلولهای سازندهی سیستم مدال موسیقی ایرانی - طرح میکند. بدین ترتیب، پس از برشمردن مفاهیم اولیه، ساختار مدال پیچیده ی دستگاه ها و آوازها و همچنین چگونگی به هم پیوستن و کارکرد سلول های ژنتیکی آن ها را تشریح میکند و در عین حال همواره جنبه های پراتیک موسیقی ایرانی را مد نظر دارد.
نگرشی نو متنی است موجز که طی سال های پس از انتشار در دوره های آموزشی گوناگون تدریس، بسط و شرح داده شده است و جنبه های کاربردی آن در شناخت جامع تر از افق های خلاقیت در موسیقی ایرانی نقشی مؤثر ایفا کرده است.
تا پیش از چاپ کتاب مذکور، گفتمان غالب در موسیقی ایرانی نظریات علینقی وزیری و روحالله خالقی بود که مبتنی بودند بر انطباق تئوری موسیقی مغرب زمین با موسیقی ایرانی. اما، بنا بر آنچه در مقدمهی این کتاب آمده است، <همان گونه که دستور هر زبانی از درون همان زبان کشف و تدوین میشود، تئوری موسیقی هر ملتی نیز فقط با شناخت و تحلیل درون مایهها و ویژگی های موسیقی همان ملت به دست میآید و قواعد و اصول موسیقی ملل مختلف لزوماً قابل تعمیم نیستند.>
کتاب نگرشی نو ابتدا به موضوعاتی چون تعریف ردیف، ارائهی چشماندازی از پیشینه و انگیزه های شکل گیری ردیف، تعریف مقولهی <مُد> و سیستم مدال و شرح تفاوت آن با ردیف، ویژگیهای ملودی در موسیقی ایرانی و ساختار منعطف آن میپردازد و سپس موضوع اصلی را - یعنی معرفی سلولهای سازندهی سیستم مدال موسیقی ایرانی - طرح میکند. بدین ترتیب، پس از برشمردن مفاهیم اولیه، ساختار مدال پیچیده ی دستگاه ها و آوازها و همچنین چگونگی به هم پیوستن و کارکرد سلول های ژنتیکی آن ها را تشریح میکند و در عین حال همواره جنبه های پراتیک موسیقی ایرانی را مد نظر دارد.
نگرشی نو متنی است موجز که طی سال های پس از انتشار در دوره های آموزشی گوناگون تدریس، بسط و شرح داده شده است و جنبه های کاربردی آن در شناخت جامع تر از افق های خلاقیت در موسیقی ایرانی نقشی مؤثر ایفا کرده است.
- جمعه ۲۵ آذر ۰۱ | ۲۱:۴۹ ۳۱ بازديد
- ۰ نظر